- Pon - Pt: 9:00 - 19:00 ul. Kościuszki 215B, 40-600 Katowice
- +48 32 428 18 00
Czym jest liszaj twardzinowy sromu – wszystko co musisz wiedzieć
Wirus HPV: Cicha pandemia XXI wieku
16 lipca 2024
Labioplastyka – plastyk warg sromowych. Czy to zabieg dla Ciebie?
18 września 2024
Liszaj twardzinowy sromu (vulvar lichen sclerosus, LS) to przewlekła i nawracająca choroba zapalna tkanki łącznej. Zmiany chorobowe obejmują okolice zewnętrznych narządów płciowych, jak również okolice odbytu. Schorzenie to może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej obserwuje się dwa szczyty zapadalności: pierwszy w grupie dziewcząt w wieku przedpokwitaniowym, drugi u kobiet w wieku okołomenopauzalnym. Przyczyny powstania liszaja twardzinowego wciąż pozostają w sferze badań i spekulacji, natomiast coraz więcej doniesień wskazuje mechanizmy autoimmunologiczne jako jedną z głównych zależności rozwoju tej jednostki chorobowej. W klinice ArtesMed specjalizujemy się w chorobach sromu, w tym leczeniu liszaja twardzinowego sromu – przeczytaj jak diagnozujemy i leczymy tę chorobę.
Jak rozpoznać liszaj twardzinowy sromu?
U części kobiet zmagających się z tą chorobą przebieg jej jest bezobjawowy, należy jednak pamiętać, że właściwa diagnoza, jak również odpowiednie postępowanie terapeutyczne są niezwykle ważne, gdyż istnieje duże ryzyko, że powstające zmiany ulegną bliznowaceniu, a także mogą ulec progresji do raka płaskonabłonkowego sromu. Zaleca się wczesną diagnostykę schorzenia, szybkie zastosowanie odpowiedniego leczenia, a także długotrwałą obserwację pacjentki, gdyż spontaniczna remisja liszaja twardzinowego jest bardzo rzadko spotykana.
Do charakterystycznych symptomów choroby zalicza się zmiany skórne, mające charakter białych, połyskliwych grudek o gładkiej powierzchni. Grudki te mają skłonność do zlewania się i z czasem do tworzenia ognisk twardzinowo-zanikowych. Ogniska takie mogą prowadzić do zwężenia, a nawet zrośnięcia warg sromowych – często konsekwencją jest całkowite wrośnięcie warg sromowych mniejszych w wargi sromowe większe, a niekiedy dochodzi do pośrodkowego zrastania się warg sromowych mniejszych, czego konsekwencją są zaburzenia mikcji i zaleganie moczu. Skóra okolicy sromu może być atroficzna z widocznymi wybroczynami podnaskórkowymi.
Liszaj twardzinowy – badania
Podejmując się diagnostyki choroby bierze się pod uwagę wpływ różnych czynników zakaźnych - bakteryjnych (np. zakażenie krętkiem Borrelia burgdorferii), jak również wirusowych (wirus Epsteina-Barr – EBV, wirus brodawczaka ludzkiego – HPV, wirus zapalenia wątroby typu C – HCV), natomiast wciąż brakuje rzeczowych dowodów, które mogłyby potwierdzić podłoże infekcyjne liszaja.
W chwili obecnej kluczową rolę w etiologii choroby przypisuje się zaburzeniom odpowiedzi immunologicznej, natomiast dokładny charakter nie został wciąż określony. Szacuje się, że co 5. kobieta z liszajem twardzinowym sromu posiada dodatni wywiad rodzinny w kierunku różnych chorób z autoimmunologicznych typu: autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, bielactwo, łysienie plackowate, niedokrwistość Addisona-Biermera, jak również cukrzycę typu 1, twardzinę ograniczoną, nieswoiste choroby zapalne jelit, łuszczycę oraz celiakię.
Fakt częstszego występowania tego schorzenia u dziewcząt w okresie przedpokwitaniowym, a także u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym wskazuje na udział zaburzeń gospodarki hormonalnej.
Do pozostałych potencjalnych czynników mogących wywołać tę chorobę wymienia się: predyspozycje genetyczne, uraz, przewlekłe drażnienie wrażliwych okolic, przewlekłe zażywanie niektórych leków, np. karbamazepiny i imatynibu. Warto w tym miejscu także wspomnieć, że opisano potencjał ochronny inhibitorów konwertazy angiotensyny II i β-adrenolityków w tym schorzeniu.
Jak badać liszaj twardzinowy sromu?
Aby dokonać odpowiedniej diagnostyki i wdrożyć specjalistyczne leczenie, należy wybrać klinikę, która ma doświadczenie z podobnymi jednostkami chorobowymi. W ArtesMed Katowice leczenie liszaja twardzinowego sromu rozpoczynamy od wielotorowej diagnostyki. Postępowanie diagnostyczne jest oparte na badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Jeśli to konieczne, przeprowadza się także inwazyjne badania – w tym przypadku biopsję sromu. Bardzo ważne jest, by lekarz ginekolog zwracał szczególną uwagę na każdy symptom tej choroby, ponieważ obserwacje kliniczne pokazują, że aż w 1/3 przypadków przebiega ona bezobjawowo.
Specjalista w dziedzinie ginekologii powinien rozpoznać występowanie liszaja twardzinowego sromu po przeprowadzeniu dokładnego badania fizykalnego oraz potwierdzić występowanie charakterystycznych objawów klinicznych. Jednak w niektórych przypadkach niejednoznacznego obrazu klinicznego wskazane jest pobranie wycinka do biopsji oraz poddanie go ocenie histopatologicznej. Czasami występuje sytuacja, w której niemożliwe jest zróżnicowanie choroby na podstawie cech klinicznych i badania histopatologicznego. Może to mieć miejsce w przypadku wystąpienia tzw. zespołu nakładania się. Wówczas rozróżnienie pomiędzy liszajem twardzinowym a liszajem płaskim nie jest możliwe oraz może dojść
w takiej sytuacji do oporności na wprowadzone leczenie.
U pacjentek z liszajem twardzinowym ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego sromu wynosi około 4–6%, dlatego wczesne rozpoznanie tego schorzenia jest niezwykle ważne, gdyż można kontrolować charakter pojawiających się zmian oraz wprowadzić właściwe leczenie zabezpieczające przed dalszym rozwojem choroby. Jeśli podejrzewasz u siebie liszaj twardzinowy sromu – nie zwlekaj z decyzją o wizycie u lekarza. W ArtesMed znajdziesz doświadczonych specjalistów w dziedzinie leczenia liszaja twardzinowego.
Jak leczyć liszaj twardzinowy sromu?
W leczeniu liszaja twardzinowego sromu najlepsze efekty obserwuje się podczas długotrwałej miejscowej terapii glikokortykosteroidami, które powodują znaczną poprawę kliniczną, jak również łagodzą dolegliwości.
Istotne jest zapobieganie infekcjom, które mogą towarzyszyćschorzeniu. Zalecane jest stosowanie preparatów złożonych, które w swoim składzie zawierają glikokortykosteroidy oraz antybiotyki. Takie zestawienie składników w preparatach przynosi dobre efekty
w leczeniu liszaja twardzinowego sromu oraz wspomaga leczenie zakażeń wtórnych, które mogą być wywołane przez bakterie lub grzyby.
Należy pamiętać jednak, że kremy i maści mające zastosowanie w LS nie redukują powstałych już zmian bliznowatych, wpływają jedynie na zniesienie objawów choroby. Alternatywnie stosuje się np. miejscowo preparaty z retinoidami, a także terapię fotodynamiczną, polegającą na zastosowaniu środka światłouczulającego (najczęściej w postaci maści) na powierzchnię skóry sromu. Preparat gromadzi się w zmienionej chorobowo tkance, a emitująca wiązka światła, podczas naświetlania tej okolicy, wywołuje fotocytotoksyczną reakcję, która niszczy komórki zmienione chorobowo.
Najnowsze doniesienia wskazują na duży potencjał w leczeniu opornej postaci liszatja twardzinowego poprzez iniekcje z osocza bogatopłytkowego. Badania kliniczne udowadniają, że PRP (osocze bogatopłytkowe) – preparat wyodrębniony z krwi własnej pacjenta, bogaty komórki macierzyste i czynniki wzrostu, pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych, a nawet cofnięcie powstałych zmian i całkowite ustąpienie objawów choroby. Terapia osoczem bogatopłytkowym zachowuje korzystny profil bezpieczeństwa
w leczeniu liszaja twardzinowego. W ArtesMed, pod opieką wykwalifikowanego personelu, przeprowadzamy terapie leczenia liszaja twardzinowego osoczem bogatopłytkowym, z bardzo korzystnymi efektami. Do problemu podchodzimy indywidualnie, a pod okiem lekarza prowadzącego, pacjenci otrzymują plan leczenia, który może obejmować różne zabiegi.
W przypadku występowania oporności w leczeniu standardowym można rozważyć zastosowanie laseroterapii (laser CO2) lub metod, które wykorzystują zogniskowane ultradźwięki. Korzystne efekty przynosi także ostrzykiwanie zmian bliznowatych tropokolagenem.
Możliwe jest również zastosowanie zabiegu chirurgicznego w leczeniu liszaja twardzinowego sromu. Należy podkreślić, że jest ono wykorzystywane tylko w ciężkich przypadkach tej choroby, ponieważ skutkiem zabiegu chirurgicznego mogą być zmiany w anatomicznej budowie sromu, a także częściowe zaburzenia jego czynności, co może mieć wpływ na dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu pacjentki.
Wizyty kontrolne u ginekologa zajmującego się schorzeniami sromu powinny odbyć się po 3 i 6 miesiącach od rozpoczęcia terapii miejscowej. Częstotliwość kolejnych wizyt kontrolnych ustala się indywidualnie, biorąc pod uwagę uzyskaną odpowiedź na leczenie.
Leczenie chorób sromu – poradnia
W klinice ArtesMed stworzyliśmy naszym pacjentom szczególną możliwość uzyskania kompleksowego wsparcia w dziedzinie chorób sromu. Zatrudniamy wielu specjalistów, ginekologów, którzy w ramach poradni chorób sromu w Katowicach, są w stanie diagnozować, leczyć i wykonywać niezbędne zabiegi pomagające w leczeniu liszaja twardzinowego sromu. Każda pacjentka to dla nas szczególne wyzwanie, bo podobnie jak sama choroba nie ma jednakowego przebiegu, tak zastosowane leczenie powinno obejmować wielotorowe postępowanie. Dostarczamy naszym pacjentom takie rozwiązania zabiegowe, aby w możliwie szybkim czasie, uzyskać optymalne rezultaty terapeutyczne. Umów się na konsultację i pozwól sobie pomóc.
